شناخت، طرح مرمت و باززنده سازی ایوان طرق با رویکرد پایداری (بررسی بناهای مشابه در گستره معماری)

وقتی وارد جاده مشهد - باغچه می شویم از دور بنایی سترگ توجه آدمی را به خود جلب می کند که شکوه و تناسبات معماری قرون گذشته را به وضوح داراست. ایوان طرق در سال 837 هجری قمری و در دوران تیموری ساخته شده است. بانظر به مطالعات تاریخی مشخص شده است که این بنا کارکردی مذهبی داشته است. بنای ایوان طرق دارای ایوانی باشکوه است و گنبدخانه ای چلیپایی شکل و چله خانه هایی که در حال حاضر هیچ اثری از آن ها باقی نمانده است. با گذر زمان طاق ایوان فرو ریخته است و همچنین دیوارهای پوششی شرق و غرب بنا از بین رفته است. در این پژوهش تلاشمان بر آن بوده است که بر پایه مطالعات تاریخی و مطالعات فنی و ساختاری بنا و همچنین شواهد مستند به ابهامات موجود در مورد این بنای تاریخی پاسخی علمی دهیم. ابهاماتی شامل کارکرد و کاربری بنا، معنا و هویت بنا و همچنین ساختار بنا و نقشه های طبقات بنا و عناصر و فضاهایی که در این بنا موجود بوده است و در حال حاضر آثار کمرنگی از آن بر روی بعضی دیواره ها دیده می شود. با بررسی بناهای مشابه در گستره معماری ایوان طرق به نتایجی درخور در جهت پاسخگویی به این سوالات رسیده ایم. اقدامات دیگر شامل شناخت معماری بنا و بررسی آسیب های موجود در بنا و ارائه راه حل در جهت رفع این آسیب ها بوده است و در نهایت با توجه به نیازهای ساکنان محل و با توجه به ارزش بنا برای همگان، امکان سنجی جهت ارائه طرح باززنده سازی ایوان طرق صورت گرفته است. با توجه به مقوله توسعه پایدار تلاش شده است که از انرژی های خورشیدی جهت نورپردازی و همچنین از بام سبزدر این محوطه استفاده شود. بررسی بافت اطراف این بنا جهت ارائه حریم بنا و همچنین سنجش ضعف ها و نقاط قوت بافت اطراف جهت باززنده سازی این بنای باشکوه صورت گرفته است. امیداست پژوهش حاضرکه با استفاده از مطالعات و مستندات تاریخی و کتابخانه ای و مطالعات گسترده میدانی انجام شده است جهت شناخت بیشتر این بنا راهگشا باشد.